ترک پوستی نوعی اسکار است که در اثر کشیده شدن یا جمع شدن سریع پوست ایجاد می‌شود. تغییرات ناگهانی باعث می‌شوند که کلاژن و الاستینی که از پوست محافظت می‌کنند پاره شوند. در روند درمان پوست، ترک پوستی ایجاد خواهد شد.
ترکهای پوستی (استریا) خطوط فرورفته‌ای هستند که در شکم، سینه‌ها، ران‌ها، باسن و سایر قسمت‌های بدن دیده می‌شوند. این مشکل در زنان باردار، مخصوصاً در سه ماهه‌ی آخر رایج است. ترکهای پوست خطرناک یا مضر نیستند؛ اما برخی افراد ظاهر آن‌ها را دوست ندارند.
خدمات کلینیک ره یا: لاغری با دستگاه به‌صورت ماندگار
انواع ترکهای پوستی
همه‌ی ترکهای پوست مثل هم نیستند. ظاهر آن‌ها بستگی به این دارد که چه مدتی از ایجاد آن‌ها می‌گذرد، چه عاملی باعث ایجاد آن‌ها شده، در کجای بدن قرار دارند و نوع پوستتان چگونه است.
ترک پوستی ابتدا به رنگ بنفش یا قرمزند و به مرور زمان کمرنگ شده و نقره‌ای یا سفید می‌شوند. رنگ ترک‌ها مشخص می‌کند که چه مدتی است که این ترک‌ها ایجاد شده‌اند. اگرچه ممکن است هرگز از بین نروند، اما با کمک درمان می‌توان ترکهای پوستی را کمرنگ‌تر و آن‌ها را کوچکتر کرد. در برخی موارد هم ترکهای پوست (استرچ مارک) خود به خود از بین می‌روند.
ترکهای پوستی جدیدتر و قرمز رنگ (استریا روبرا) راحت‌تر درمان می‌شوند. دلیل قرمز بودن آن‌ها دیده شدن رگ‌های خونی در زیر پوست است. وجود رگ‌های خونی کمک می‌کند تا ترکهای پوستی بهتر به درمان پاسخ دهند.
ترکهای پوستی سفید (استریا آلبا) قدیمی‌تر بوده و نسبت به درمان مقاوم‌ترند. به مرور زمان رگ‌های خونی شما تنگ‌تر خواهند شد و باعث می‌شوند که تولید کلاژن سخت‌تر شود. نتایج درمان، به خوبی نتایج درمان ترکهای پوستی قرمز نخواهد بود؛ اما راه‌هایی برای کمرنگ‌تر شدن سریع‌تر و طبیعی‌تر آن‌ها وجود دارند.
دلایل ایجاد ترک پوستی
کشیدگی بیش از حد پوست یا جمع شدن بیش از حد آن باعث ایجاد ترکهای پوست خواهد شد. دلایل رایج ایجاد ترکهای پوستی عبارتند از:
- بارداری: حدود 50-90 درصد زنان باردار در طول بارداری یا بعد از زایمان به ترک پوستی مبتلا می‌شوند.
- بلوغ: معمولاً افراد جوانی که در سن بلوغ هستند سریع رشد می‌کنند. این امر می‌تواند باعث ایجاد ترک پوستی شود.
- افزایش وزن سریع: افزایش وزن زیاد و سریع می‌تواند باعث ایجاد ترک پوستی شود.
- بیماری‌ها: برخی از بیماری‌ها، مانند سندرم مارفان و سندرم کوشینگ باعث ایجاد ترکهای پوستی می‌شوند. سندرم مارفان می‌تواند باعث کاهش حالت ارتجاعی پوست (الاستیسیته) شود و سندرم کوشینگ نیز می‌تواند باعث تولید بیش از حد هورمونی در بدن شود که افزایش وزن سریع و شکنندگی پوست را به همراه دارد.
- مصرف کورتیکواستروئید: استفاده‌ی طولانی مدت از کرم‌ها و لوسیون‌های حاوی کورتیکواستروئید، می‌تواند باعث کاهش میزان کلاژن پوست شود. کلاژن پوست را تقویت کرده و از آن محافظت می‌کند و کاهش آن می‌تواند باعث افزایش احتمال ایجاد ترک پوستی شود.
پوست از سه لایه‌ی اصلی ساخته شده است. ترکهای پوستی در درم (درمیس) یا لایه‌ی میانی پوست و زمانی که بافت حمایتی بیش از حد کشیده می‌شود، ایجاد می‌شوند. دلیل این مشکل عمدتاً انبساط و انقباض سریع پوست است.
با رشد بدن بافت‌های پیوندی موجود در لایه‌ی درم به آرامی کشیده می‌شوند تا با رشد آرام بدن همراه شوند. با این حال، رشد سریع باعث کشش ناگهانی می‌شود؛ این اتفاق منجر به پاره شدن درم و مشخص شدن لایه‌های زیرین پوست خواهد شد.
این امر باعث ایجاد ترک پوستی می‌شود و روی ظاهر آن‌ها تأثیر خواهد گذاشت.
ترکهای پوستی نهایتاً به رنگ نقره‌ای، سفید یا شیشه‌ای در می‌آیند و دلیل آن نمایان شدن چربی‌های زیر این لایه به جای رگ‌های خونی است.
احتمال ایجاد آن‌ها در نواحی که کورتیزون جریان دارد یا کورتیزون روی پوست استعمال می‌شود، زیادتر خواهد بود. کورتیزول، هورمون استرس که توسط غدد آدرنال ترشح می‌شود، به کورتیزون تبدیل می‌شود. این امر باعث ضعیف شدن بافت‌های الاستیک پوست خواهد شد.
تشخیص
ترک پوستی به راحتی با معاینه‌ی پوست و بررسی سوابق پزشکی فرد قابل تشخیص است.
پزشک معمولاً با توجه به نشانه‌ها و علائم، داروهایی که مصرف می‌کنید یا بیماری‌هایی که دارید سؤالاتی می‌پرسد.
بیشتر بخوانید: روابط زناشویی بعد از کاشت مو
ترک پوستی مضر نیست و خطری هم برای سلامت فرد ندارد. در برخی موارد نادر ممکن است نشان دهنده‌ی مشکل زمینه‌ای باشد که نیازمند درمان خواهد بود، این موارد عبارتند از:
- سندروم کوشینگ
- سندروم مارفان
- سندروم اهلرز دانلوس
- بیماری‌های مزمن کبدی
- بی‌اشتهایی عصبی (آنورکسی)
مشکلات دیگر مانند: انتودرما و سودوگزانتوما الاستیکوم هم می‌توانند باعث زخم‌هایی در پوست شوند که شبیه به ترک پوستی خواهند بود.
اگر پزشک تشخیص دهد که یک بیماری باعث ترک پوستی در شما شده است، از آزمایش خون، ادرار یا تصویربرداری کمک خواهد گرفت تا دلیل زمینه‌ای را تشخیص دهد.
گفته می‌شود که چون این مشکل می‌تواند نشانه‌ی بیماری باشد، مراجعه به متخصص پوست برای ترکهای پوست ضرری ندارد؛ مخصوصاً اگر با علائم غیرعادی دیگری همراه باشد که عبارتند از:
- افزایش وزن بی‌دلیل
- پوستی که نازک شده، سریع کبود می‌شود یا بعد از آسیب دیدن دیر ترمیم می‌شود
- ضعف عضلانی و خستگی
- احساس سالم نبودن
درمان ترکهای پوستی
ترکهای پوستی هم مانند هر اسکار دیگری دائمی هستند، اما با درمان می‌توان آن‌ها را بهتر کرد. همچنین درمان باعث رفع خارش ناشی از این مشکل خواهد شد.
درمان‌های دارویی برای ترک پوستی
در برخی موارد ترکهای پوستی کاملاً درمان نمی‌شوند. اما درمان‌هایی وجود دارند که متخصصین پوست یا جراحان پلاستیک انجام می‌دهند و باعث بهبود ظاهر این ترک‌ها و کمی محو شدن آن‌ها می‌شوند.
درمان‌های موضعی
کرم‌ها و پمادهای موضعی ارزان‌ترین راه محو کردن ترکهای پوستی سفید است. برخی از کرم‌ها بدون نیاز به نسخه (OTC) هستند و برخی از آن‌ها باید توسط پزشک تجویز شوند.
کرم‌های موضعی در صورت مصرف مداوم باعث روشن‌تر شدن رنگ ترک‌ها شده و آن‌ها را درمان نمی‌کنند و از بین نمی‌برند. قبل از مصرف هرگونه داروی موضعی با پزشکتان درباره‌ی خطرات آن گفت‌وگو کنید. برخی از کرم‌ها باعث واکنش آلرژیک شده و شاید برای درمان این مشکل قدرت کافی را نداشته باشند.
میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن روشی بدون درد برای محو کردن ترکهای پوستی سفید است. در این روش لایه‌ی بالایی پوست (اپیدرم) هدف قرار می‌گیرد و با تحریک پوست برای کشیدن و سفت کردن بافت‌های کلاژن و الاستیک عمل می‌کند.
در این روش کریستال‌های لایه‌بردار ریزی روی محل مورد نظر اسپری می‌شوند؛ یا از ابزاری با سری مخصوص برای ساییدن ناحیه استفاده می‌شود. با استفاده از ابزار عصا مانند این کریستال‌ها به آرامی برداشته می‌شوند و پوست مرده‌ی اپیدرم هم با آن‌ها برداشته خواهد شد. برای نتایج بهتر، میکرودرم ابریژن باید چندین بار با فاصله‌ی زمانی خاصی تکرار شود.
پوستتان بعد از درمان خشک و سفت و به خاطر لایه‌برداری کمی قرمز خواهد بود. معمولاً 24ساعت طول می‌کشد تا پوستتان بهبود یابد. اگرچه این روش مؤثر است، اما تضمینی وجود ندارد که ترک پوستی را کاملاً درمان کند. شدت مشکل شما، نتایج را تحت تأثیر قرار خواهد داد.
لیزر ترکهای پوستی
در لیزر ترکهای پوستی، پرتوهای متمرکز نور مستقیماً به ترک‌ها تابانده می‌شوند و باعث رشد بافت جدید و برطرف شدن اسکارها می‌گردد. درمان با لیزر جزء درمان‌های ری‌سرفیسینگ است و کمک می‌کند تا پوست بهبود یابد و بافت نرم‌تری داشته باشد. درمان لیزر برای ترکهای پوستی جدید مؤثرتر است. رنگ قرمز و صورتی ترکهای پوستی نشان دهنده‌ی این است که عروق خونی فعالی در این ناحیه وجود دارند که باعث بهبودی سریع‌تر و کامل‌تر بعد از درمان با لیزر خواهند شد. استریای قدیمی و سفیدرنگ نسبت به درمان مقاوم‌تر است، چون عروق خونی ندارد و کلاژن در آن ناحیه کمتر ساخته می‌شود.
دو نوع درمان با لیزر وجود دارد: تخریبی (ابلیتیو) و غیرتخریبی. CO2 و اربیوم یاگ (YAG) لیزرهای تخریبی هستند که برای درمان ترک پوستی استفاده می‌شوند. این لیزرها لایه‌ی بیرونی پوست را تخریب کرده و باعث ایجاد پوستی نرم‌تر و صاف‌تر خواهند شد. همچنین باعث تحریک تولید کلاژن در پوست شما می‌شوند که کمک می‌کند تا اسکارهای برجسته‌ی ترکهای پوست صاف شوند. لیزر CO2 برای اسکارهای عمیق‌تر و لیزر اربیوم برای اسکارهای سطحی ناشی از ترکهای پوستی استفاده می‌شوند. لیزر فرکسل (Fraxel) یک لیزر غیرتخریبی است و لیزری ملایم‌تر است و لایه‌ی بیرونی پوست را تخریب نمی‌کند و به جای آن باعث تحریک تولید کلاژن و الاستین می‌شود که به محو شدن و درمان اسکارها کمک خواهد کرد. فرکسل (فراکسل) نیز همانند سایر لیزرها برای ترکهای پوستی جدید مؤثرتر است، اما برای ترکهای پوستی قدیمی و سفید هم مناسب است. متأسفانه اگر پوست تیره‌ای دارید این درمان باعث هایپرپیگمانتاسیون یا ایجاد لک‌های تیره روی پوستتان خواهد شد.
اگرچه لیزردرمانی مؤثر است، اما برای نتیجه‌گیری بهتر باید چند جلسه انجام شود.
میکرونیدلینگ
میکرونیدلینگ درم را، که لایه‌ی میانی پوست است و ترکهای پوستی در آن ایجاد شده‌اند، هدف قرار می‌دهد. در این روش سوزن‌های ریزی داخل پوست فرو برده می‌شوند تا تولید کلاژن را تحریک کنند. افزایش کلاژن و الاستین باعث ترمیم پوست شده و ظاهر پوست را بهبود بخشیده و ترکهای پوست را محو خواهد کرد.
برای درمان مؤثر ترک پوستی، باید در طول چندین ماه چند جلسه تحت درمان قرار بگیرید. میکرونیدلینگ روشی مؤثر برای کاهش ترکهای پوستی مخصوصاً در افرادی که پوست تیره دارند می‌باشد.
بیشتر بخوانید: مدت ماندگاری کاشت مو | کاشت مو چقدر دوام دارد
PRP
درمان پی‌آرپی (PRP) برای ترکهای پوستی بر پایه‌ی روند طبیعی بهبود به نام «موج گرمایی» است. این درمان شامل یک سری ترمیم و بازسازی در بدن است. وقتی که بافت‌های بیرونی آسیب می‌بینند، واکنش بدن به صورت افزایش تولید پروتئین‌های سیگنال خواهد بود که در قسمت آسیب‌دیده استفاده خواهند شد.
این پروتئین‌های سیگنال حاوی پلاکت، گلبول سفید و ریشه‌های سلولی بالغ هستند. پروتئین‌های سیگنال در روش PRP جمع می‌شوند و فاکتورهای رشدی را می‌سازند که باعث تحریک ساخت کلاژن و الاستین جدید خواهند شد و این امر باعث درمان ترکهای پوستی از لایه‌ی زیرین تا لایه‌ی رویی خواهد شد.
لایه‌برداری شیمیایی
لایه‌برداری شیمیایی با استفاده از اسید برای سوزاندن لایه‌ی رویی پوست و از بین بردن سلول‌های مرده و آسیب‌دیده و بهبود رشد سلول‌های پوستی جدید انجام خواهد شد. این درمان ممکن است باعث بهبود ظاهر ترکهای پوستی شود، اما آن‌ها را درمان نخواهد کرد.
رادیوفرکانسی
در رادیوفرکانسی از انرژی امواج رادیویی استفاده می‌شود تا گرما تولید شود و بدن برای ساخت کلاژن تحریک شود. تحقیقات نشان داده‌اند که این درمان ایمن بوده و می‌تواند باعث بهبود ظاهر ترکهای پوستی شود؛ اما تحقیقات بیشتری برای بررسی‌های بیشتر لازم است.
جراحی زیبایی
اگر سایر درمان‌ها مؤثر نبودند، می‌توان از جراحی زیبایی کمک گرفت. این روش گران اما مؤثر باعث از بین رفتن دائمی ترکهای پوستی خواهد شد. اما باید توجه داشت که جراحی هم اسکارهایی خواهد داشت.
تامی‌تاک، که با نام ابدومینوپلاستی شناخته می‌شود، جراحی زیبایی است که نه تنها باعث برطرف شدن ترکهای پوستی، بلکه باعث حذف پوست و چربی اضافی ناحیه‌ی شکم نیز خواهد شد. این عمل باعث صاف‌تر و سفت‌تر شدن شکم خواهد شد. با این حال عمل‌های جراحی خطراتی دارند. قبل از اقدام برای این درمان، با پزشکتان مشورت کنید.
درمان خانگی ترکهای پوستی
طبق تحقیقات، مشخص شده که درمان‌های خانگی متداول، مؤثر نیستند. محققین دریافته‌اند که ترکهای پوستی با ماساژ دادن ناحیه با روغن بادام، کره‌ی کاکائو، روغن زیتون یا ویتامین E هیچ تغییری نکرده‌اند.
برخی از مواردی که ممکن است به شما پیشنهاد شود عبارتند از:
- رطوبت رسانی. گفته می‌شود که مرطوب کردن پوست باعث کاهش یا رفع ترکهای پوستی خواهد شد؛ اما هیچ مدرکی برای اثبات این گفته‌ها وجود ندارد. در واقع اکثر تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده از مرطوب کننده هیچ تأثیری بر ظاهر ترکهای پوستی نخواهد داشت.
- لوسیون برنزه کننده. استفاده از لوسیون‌های برنزه کننده پوست روی ترکهای پوستی باعث کاهش تضاد رنگ ترک‌ها و پوستتان خواهد شد.
- کرم‌های تجویزی. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف برخی از کرم‌های موضعی باعث محو شدن ترکهای پوستی جدید خواهد شد. این داروها عبارتند از هیالورونیک اسید و ترتینوئین، که نوعی ویتامین A مصنوعی است.
هزینه و قیمت رفع ترکهای پوستی
هزینه‌ی درمان ترکهای پوست بسته به روش درمان و وسعت ناحیه‌ی تحت درمان می‌تواند متفاوت باشند. تعداد جلسات درمان و میزان تجربه و مهارت پزشک نیز از سایر عوامل تأثیرگذار بر این هزینه هستند. لذا برای اطلاع از مقدار دقیق هزینه‌ی از بین بردن ترکهای پوست بهتر است برای مشاوره به صورت حضوری با متخصصین کلینیک صحبت کنید.
بیشتر بخوانید: آیا کاشت مو در اسلام مجاز است؟
سؤالات متداول
سؤال1: آیا راهی برای جلوگیری از ایجاد ترکهای پوستی وجود دارد؟
شاید. محققین دریافته‌اند که بسیاری از درمان‌هایی که گفته می‌شوند برای جلوگیری از ایجاد ترکهای پوستی هستند، تأثیری ندارند. تحقیقات نشان داده‌اند که روغن بادام، کره‌ی کاکائو، روغن زیتون و ویتامین E تأثیری در پیشگیری از ترک پوستی ندارند.
شاید مواد دیگری باشند که مؤثر واقع شوند. تحقیقات نشان داده که محصولات حاوی سنتلا و هیالورونیک اسید برای جلوگیری از ایجاد ترکهای پوستی مؤثرند. سنتلا یک گیاه دارویی است و هیالورونیک اسید هم به طور طبیعی در پوست ما وجود دارد.
سؤال2: آیا توصیه‌ای به افرادی که پوست حساس دارند دارید که از ایجاد ترک پوستی جلوگیری کنند؟
افراد باید همیشه در زمان کاهش یا افزایش شدید وزن از مرطوب کننده‌هایی که پوست را نرم می‌کنند استفاده کنند. این کار باعث کاهش ترکهای پوستی خواهد شد.
سؤال3: آیا رفع ترکهای پوستی با لیزر درد دارد؟
این درمان مانند ضربه زدن با کش لاستیکی به پوست است و معمولاً اکثر افراد آن را به خوبی تحمل می‌کنند. اما افراد حساس می‌توانند از بی‌حسی که ترکیبی از لیدوکائین و پریلوکائین است 1 ساعت قبل از درمان استفاده کنند. از باد سرد یا یخ هم می‌توان برای کاهش ناراحتی استفاده کرد.
سؤال4: درمان قطعی ترکهای پوستی چیست؟
متأسفانه ترکهای پوست اسکارهایی دائمی هستند و با وجود اینکه درمان قطعی آن‌ها امکان‌پذیر نیست، اما به مرور زمان کمرنگ‌تر، ریزتر و محوتر خواهند شد.
بسیاری از افراد برای محو شدن ترک پوستی از درمان‌های خانگی کمک می‌گیرند؛ اما هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد این راه‌ها بهتر از روش‌های دیگر هستند یا اصلاً مؤثر هستند یا خیر.
متخصص پوست می‌تواند به شما کمک کند تا ترکهای پوستی‌تان درمان شوند. اگر ترکهای پوستی وسیعی دارید، درمان‌های خانگی مؤثر نبوده‌اند یا نگران ترک‌ها هستید، برای مراجعه به پزشک نوبت بگیرید.
سؤال5: چرا رنگ ترکهای پوستی متفاوت است؟
ترکهای پوستی جدید معمولاً قرمز یا بنفش هستند، چون رگ‌های خونی زیر پوست وجود دارند؛ اما ترکهای پوستی قدیمی‌تر سفید یا نقره‌ای هستند. حدوداً در عرض 6ماه رنگ ترکهای پوستی از قرمز به سفید تغییر خواهند کرد.
سؤال6: آیا ترک پوستی واگیردار است؟
خیر. ترک پوستی واگیردار نیست. ترک پوستی از طریق تماس پوستی منتقل نخواهد شد.
سؤال7: آیا روغن زیتون برای رفع ترکهای پوست خوب است؟
بسیاری از افراد معتقدند که کره‌ی کاکائو، روغن نارگیل، روغن زیتون و روغن بادام باعث بهبود ترکهای پوستی خواهند شد. اما تحقیقات نشان داده‌اند که این روش‌ها برای درمان ترکهای پوستی یا پیشگیری از ترکهای پوستی مؤثر نیستند.
مقاله‌ای که برای شما آماده کردیم، مربوط به بلاگ ره یا بوده و می‌توانید نکات جذاب و آموزش‌های دیگر را در صفحه مربوطه مطالعه کنید. می‌توانید برای دریافت انواع خدمات زیبایی از خدمات کلینیک پوست و مو ره یا بهره ببرید.
